ضیاءالدین دری: به جز فیلم حاتمی‌کیا بقیه فیلم‌ها در یک رده هستند
پرهام نورافزا:
زمانی بود که کم و بیش از برگزاری جشنواره قبل از برگزاری آن اطلاع داشتیم؛ ولی الان این‌طور نیست. در این چند سال اطلاع چندانی نداریم که چه فیلم‌هایی می‌آیند تا در مورد آنها نظر بدهیم. جشنواره امسال مثل تمام جشنواره‌ها قابل پیش‌بینی نیست. شاید فقط بتوان در مورد فیلم «به وقت شام» ابراهیم حاتمی‌کیا پیش‌بینی‌هایی انجام داد؛ چون تنها فیلم پرهزینه امسال شاید این فیلم باشد، اما بقیه فیلم‌ها در یک رده هستند؛ بنابراین از نظر هزینه ساخت تقریبا فیلم‌ها در یک سطح هستند و باید دید در نوع ساخت و محتوا چه تفاوت‌هایی با هم دارند. الان قابل پیش‌بینی نیست و نمی‌توان با عنوان در مورد فیلم‌ها صحبت کرد؛ مگر در مورد کارگردانان باسابقه. البته امسال با توجه به اینکه تعداد این کارگردان‌ها زیاد نیستند نمی‌توان نتیجه درستی گرفت. مثلا قابل پیش‌بینی است که اگر داریوش مهرجویی، بهرام بیضایی و دیگرانی که در این عرصه کارکشته هستند، بیایند می‌شود نظر داد. برای مثال خانم حکمت با توجه به اینکه چند سال است از فضای سینما دور بوده نمی‌توان در مورد فیلم جدیدش حرف زد.
اکران «لاتاری» و «چهارراه استانبول» در سینمای اهالی رسانه حواشی زیادی را به دنبال داشت
پرهام نورافزا:
چهارمین روز از سی و ششمین جشنواره فیلم فجر با اکران فیلم «لاتاری» ساخته محمدحسین مهدویان در سینمای اهالی رسانه همراه شد که شور و حرارت خاصی را به جشنواره داد و شلوغ‌ترین و جنجالی‌ترین نشست خبری این چند روز را داشت.
سینماهای مردمی همانند روز گذشته شاهد استقبال پرشور مردم و رسیدن فیلم‌ها به سانس‌های فوق‌العاده بودند.
روز پرحواشی جشنواره در پردیس سینمایی ملت
اولین فیلمی که در سومین روز نمایش فیلم‌ها برای اهالی رسانه، در پردیس ملت به نمایش درآمد، «چهارراه استانبول» ساخته مصطفی کیایی بود که همچون روزهای گذشته با تاخیر همراه بود.
فیلمی درام که زندگی دو جوان را در بستر حادثه پلاسکو راویت کرد و این مساله باعث شده بود تا حادثه پلاسکو را به صورت حاشیه‌ای نشان دهد مساله‌ای که مورد انتقاد برخی خبرنگاران هم قرار گرفت و کیایی در پاسخ بیان کرد قصدش روایت حادثه پلاسکو نبوده است و از این حادثه در پیشبرد قصه استفاده کرده است.
«بانو قدس ایران»، مستندی به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی درباره زندگی همسر امام خمینی دومین فیلمی بود که روز یکشنبه برای خبرنگاران به نمایش درآمد مستند پرتره‌ای که توانسته تا حدود زیادی مخاطبان را راضی نگه دارد.
مصطفی رزاق کریمی در این نشست در پاسخ به اینکه آیا در طول ساخت با مشکلات و محدودیت‌هایی روبه رو بوده است، بیان کرد که این حواشی صحت ندارد و محدودیت و فشاری نداشتیم.
«لاتاری» ساخته محمدحسین مهدویان آخرین فیلمی بود که روز یکشنبه به نمایش درآمد، فیلمی که مطابق انتظار با استقبال زیادی همراه شد و صف‌های طولانی برای تماشای آن در جلوی سالن‌ها تشکیل شد.
نشست خبری این فیلم که نسبت به چند روز گذشته پرجمعیت‌ترین بود، با حواشی زیادی همراه بود. از سوژه فیلم مهدویان که تعدادی از خبرنگاران معتقد بودند جلوه بدی از ایرانیان به نمایش گذاشته است تا بحث‌های سیاسی درباره وابستگی تهیه‌کننده این اثر به جناحی خاص و همین‌طور چگونگی دریافت مجوز.
به جز نمایش فیلم‌ها، پردیس ملت همچنان مشکلات حل نشده‌ای دارد که مهم‌ترین آن ضعف اینترنت و آنتن ندادن گوشی‌های همراه است. مشکل سالن نشست خبری در صدا همچنان ادامه دارد و مشکل عکاسان و خبرنگاران برای پوشش نشست‌ها هم دیگر مساله‌ای است که همچنان حل نشده و روز گذشته در نشست فیلم «لاتاری» با اعتراض عکاسان همراه شد.
استقبال پرشور مردم همچنان ادامه دارد
در سینماهای مردمی جشنواره فجر آثار سینمایی با استقبال مخاطبان همراه هستند و هنرمندانی که آثارشان در این دوره حضور دارد در این سینماها به تماشای فیلم خود با مردم نشستند.
در روز گذشته فیلم‌های «بمب، یک عاشقانه» پیمان معادی، «مغزهای کوچک زنگ زده» هومن سیدی، «به وقت شام» ابراهیم حاتمی کیا، «چهارراه استانبول» مصطفی کیایی به سانس‌های فوق‌العاده رسیدند.
همچنین عوامل فیلم‌هایی «عرق سرد» ساخته سهیل بیرقی و «کامیون» به کارگردانی کامبوزیا پرتوی با حضور در پردیس‌های مردمی به تماشای فیلم هایشان نشستند.
اعلام زمان معرفی نامزدهای جشنواره فجر
پرهام نورافزا:
هیات داوران جشنواره متشکل از فرشته طائرپور و حسن خجسته، بهرام بدخشانی، رسول صدرعاملی، کمال تبریزی، محمدرضا فروتن و خسرو دهقان هستند بازبینی آثار را از تاریخ ۱۲ بهمن همزمان با نمایش آثار در سینماهای مردمی آغاز کرده‌اند.
داوری آثار جشنواره امسال احتمالا تا ۱۹ بهمن ادامه خواهد یافت. هیات داوران جشنواره حداقل ۲۴ ساعت قبل از مراسم پایانی نامزدهای دریافت جوایز را معرفی خواهند کرد.
معرفی 10 فیلم برتر از نگاه مردم
روز گذشته ستاد جمع‌آوری آرای مردمی سی و ششمین جشنواره فیلم فجر برای اولین بار اسامی 10 فیلم برتر از نگاه مردم را اعلام کرد.
اسامی این 10 فیلم عبارتند از «دارکوب» بهروز شعیبی، «عرق سرد» سهیل بیرقی، «لاتاری» محمدحسین مهدویان، «تنگه ابوغریب» بهرام توکلی، «چهارراه استانبول» مصطفی کیایی، «خجالت نکش» رضا مقصودی، «سرو زیر آب» محمدعلی باشه آهنگر، «مغزهای کوچک زنگ زده» هومن سیدی، «به وقت شام» ابراهیم حاتمی‌کیا و «بمب، یک عاشقانه» پیمان معادی.
علی آشتیانی پور مسئول بخش آرای مردمی جشنواره فیلم فجر هم روز گذشته در گفت‌وگو با ایلنا در پاسخ به حواشی جهت دهی آرا مردمی از سوی ارگان‌ها و سازمان‌ها، گفت: «رای‌گیری کاملا سالم و بدون هیچ تاثیری از هیچ جریانی پیش می‌رود و برخی از دوستان نگران این بودند که برخی نهادها و ارگان‌ها ممکن است بلیت بیشتری خریده باشند یا صاحبان آثار بتوانند بلیت بخرند و تلاش کنند روی آرا تاثیر بگذارند اما به هیچ عنوان این حرف درست نیست.»
او همچنین افزود: «رای‌گیری و آرای فیلم‌ها امانتی در دست ما است و ما تلاش کردیم در رای‌گیری براساس تعداد فیلم‌ها و سانس‌ها و سینماها یک رای‌گیری عادلانه را انجام بدهیم و در پایان جشنواره فیلم فجر هر صاحب اثری اگر تمایل داشته باشد، می‌تواند تعداد آرایی که به دست آورده را به وی اعلام کنیم.»
ابوالحسن داوودی:یکی جواب سوال مرا بدهد، حوزه هنری به چه دلیل اکران «زادبوم» را در سینماهای خود توقیف کرد
پرهام نورافزا:
ابوالحسن داودوی فیلمساز، کارگردان و تهیه‌کننده سینمای ایران فارغ‌التحصیل رشته جامعه‌شناسی است که به دلیل علاقه وافر به هنر سینما به این حرفه روی آورد و کار خود را در دهه 70 و اوایل دهه 80 با ساخت فیلم‌های سینمایی با تم کمدی چون: «من زمین را دوست دارم»، «جیب‌برها به بهشت نمی‌روند»، «سفر جادویی»، «مرد بارانی»، «نان عشق و موتور هزار» به‌عنوان فیلمساز صاحب سبک در هنر سینمای ایران نام آشنا شد. او با ساخت فیلم‌های «رخ دیوانه» و «زادبوم» مسیر فیلمسازی خود را به سبک جدی تغییر داد اما به دلیل بی‌مهری و جفایی که در حق او در ساخت فیلم :«زادبوم» شد باعث گشت او به مدت 6- 7 سال از حرفه فیلمسازی خود را کنار بکشد و به نوعی با سینمای ایران قهر کند اما پس از این سالها او باردیگر با ساخت فیلم جدید خود دوباره پا به دنیای سینما نهاد و با نگرش جدید خود به این حرفه می‌خواهد خود را باردیگر ثابت کند. او فیلم «هزارپا» را در دست ساخت دارد که هم‌اکنون مراحل پایانی فنی خود را پشت سر می‌گذارد.
داوودی خود در مقام داور در چندین جشنواره فیلم فجرحضور داشته اما بنا به دلایلی که در ادامه این مطلب به آن خواهیم پرداخت با روش، مسلک و برخورد و سیاست‌های دوستان و همکاران خود در ایام پر تب و تاب جشنواره موافق نبوده و اساسا سیاست‌های دفتر جشنواره و مسئولان آن را به باد انتقاد گرفته است.
ماجرای این فیلم با تمی اجتماعی درباره ارتباط شخصیت اصلی با زادگاه، خانواده و هویت گمشده‌اش در شرایط اجتماعی است. در این فیلم عزت‌ا... انتظامی، مسعود رایگان، رویا تیموریان، بهرام رادان و پگاه آهنگرانی ازجمله بازیگران آن هستند.
ابوالحسن داوودی معتقد است جشنواره فیلم فجر، جشنواره‌ای است که در سینمای ایران جا افتاده و همیشه هم حواشی و جذابیت‌های خودش را داشته است. جشنواره امسال هم تفاوت چندانی با جشنواره‌های سال قبل ندارد. جشنواره همواره مشکلاتی داشته است که ناشی از تعریف کلی است. تعریف کلی دچار اغتشاش و دوگانگی است که خیلی از این حواشی را به وجود می‌آورد. این مساله مربوط به الان و سال قبل نیست؛ یک بحث کلی و قدیمی است. اما بحث دیگر این است که جشنواره طی ۳۵ سال به‌عنوان یک مراسم سالانه که برای سینما برگزار می‌شود، پذیرفته شده است. تصوری که سینماگران و دولتی‌ها از این جشنواره دارند باعث اختلاف می‌شود. نمی‌توان جشنواره را قبل از برگزاری قضاوت کرد. وظیفه اصلی سینما نشان دادن مشکلات و مصائب سینما نیست. این یکی از توانایی‌هاست که می‌تواند بروز یابد. بحث اصلی این است که چقدر مسائل اجتماعی سینمای ایران با درام و قصه توانسته است ترجمه شود و چطور توانسته با تماشاگر ارتباط برقرار کند. در همه دوره‌ها این نقطه قوت وجود داشته است. خیلی از فیلم‌ها در این سالها با این روند توانسته‌اند سوژه‌شان را به زبان سینما ترجمه کرده و با مخاطب عام ارتباط خوبی برقرار کنند. اما در خیلی موارد هم دیده‌ایم فیلم‌هایی ساخته شده‌اند که یا فیلم‌های زیادی روشنفکرانه‌ای بوده‌اند یا خودآگاه و ناخودآگاه با نگاهی به سلیقه جشنواره‌های خارجی ساخته می‌شوند. شخصا خیلی موافق این‌گونه فیلم‌ها نیستم. خودم وقتی فیلمی را شروع می‌کنم اول به تماشاگر فیلم نگاه می‌کنم تا بتوانم سلیقه مخاطب عام را اقناع کنم. اما مساله مهم‌تری که وجود دارد اینکه سعی کنم از سقف سلیقه مخاطبم شروع کنم و به کف سلیقه او فکر نکنم. مثل خیلی از فیلم‌های تجاری که در حال حاضر می‌بینیم و در سینما وجود دارند.
زادبوم» در بدترین شرایط ممکن در حال اکران است. حوزه هنری سرمایه‌گذار اصلی این فیلم است و جالب اینکه این نهاد عریض و تاویل اثری را که 10 سال پیش در ساخت آن سهم داشت، بعد از اتفاقات سال 88 همسو با سازمان سینمایی دولت وقت آن را توقیف کرد. زمانی هم که سهم حوزه هنری را خریدم، بازهم اکران فیلم را تحریم کردند؛ فیلمی که سیمرغ نگاه ملی جشنواره را گرفته بود، بدون هیچ توضیحی آن را کنار گذاشتند؛ البته فهرست بلندبالای سانسور و ممیزی هم ارائه داده بودند که من واقعا متوجه نمی‌شوم مسئولان سینمایی چگونه تحمل می‌کنند نهادی که فقط تعدادی سینما در اختیار دارد، برای خود قانون وضع کند و این گونه مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد و سازمان سینمایی را به ریشخند بگیرد.
متاسفانه مسئولان وزارت ارشاد و سازمان سینمایی هم به جای اینکه با چنین رفتارهای فراقانونی برخورد کنند، محتاطانه عمل می‌کنند. مسئول سازمان سینمایی به جای دفاع از فیلم و مجوزی که صادر کرده‌اند، در چنین شرایطی می‌گویند تحریمی در کار نیست! فیلمی که جایزه نگاه ملی را گرفته رسما اکرانش از سوی حوزه هنری تحریم می‌شود، معنای این کار چیست؟ به نظر می‌رسد مجوزدهنده قانونی برای اکران فیلم حتی نمی‌تواند از مجوز خود دفاع کند. این مساله هم آزاردهنده و هم تحقیرآمیز است.
جالب‌تر اینکه فیلم«زادبوم» به مدت 8 سال توقیف بوده اما به یکباره پس از این سالها حتی بدون حذف یک فریم از آن با تغییر مدیریت سینمایی کشور و جابجایی وزیر ارشاد فیلم دوباره مجوز اکران می‌گیرد. چی شد که به او مجوز اکران دادند؟ مگر این فیلم از نگاه مسئولان وقت مشکل و ایراد نداشت پس چرا با تغییر مدیریت آنهم بدون کوچک‌ترین ممیزی‌ای به این فیلم توقیف شده مجوز اکران دادند. من به شخصه راضی به اکران «زادبوم» در سینماها نیستم. این فیلم باید در زمان خودش اکران می‌شد که نشد! کاش «زادبوم» همچنان توقیف می‌ماند.
ممکن است در این فیلم نشانه‌هایی وجود داشته باشد که به دورانی خاص مربوط بوده است، اما موضوع اصلی «زادبوم»به هیچ زمان و دوره‌ای مربوط نیست؛ برای مثال، بحث «مهاجرت مغزها» نه‌تنها از آن دوره گسترده‌تر که خیلی حادتر هم شده است؛ مباحثی چون بحران در خانواده و از هم گسیختگی آنها نسبت به 10 سال قبل که این فیلم را ساختم، نه‌تنها بیشتر شده، بلکه شرایط بحرانی‌تری را طی می‌کند.
نکته دیگری که ابوالحسن داوودی را به نوعی جشنواره زده کرده و ذوق و اشتیاقیش را برای قبول مسئولیت در بخش داوری و یا بخش‌های گوناگون جشنواره فیلم فجر سلب کرده نگاه‌های سیاسی و سلیقه‌ای مسئولان و حتی هنرمندان کشورمان و مصلحت‌اندیشی آنان به فیلم‌ها و آثار ساخته‌شده برای شرکت در جشنواره فیلم فجر است. چرا که در این جشنواره قضاوت روی فیلم‌ها قضاوتی حرفه‌ای، فنی و کارشناسانه نیست و در مواقعی فیلمی که به لحاظ تکنیک ساختار تخصصی و فنی را ندارد به مصلحتی می‌بایست آن را به عنوان یکی از نامزدهای دریافت سیمرغ یکی از بخش‌های جشنواره فیلم فجر معرفی می‌کردیم که این بسیار برایم آزاردهنده و غیرقابل هضم بود.
«زادبوم» به‌گونه‌ای چکیده همه آثار من است. اگر بخواهم برای آثارم مانند یک دفترمشق، سرمشقی مشخص کنم، سرمشق همه فیلم‌هایی که با مضامین مختلف ساخته‌ام، «زادبوم» است؛ البته این حرف به این معنی نیست که این فیلم بهترین فیلم من است، بله از جهتی اولویت حرف به این معنی نیست که این فیلم بهترین فیلم من است، بلکه از جهتی اولویت حرف این فیلم است. «زادبوم» دکترین فلسفی من است. این دکترین در تصورم درباره مملکت و هم در جریانی وجود دارد که در آن زندگی می‌کنم؛ از این رو «زادبوم» جایگاه متفاوتی دارد.
به هر حال این‌گونه مساله بی‌تاثیر نبود. فیلمی که دو سال برای ساخت آن زمان گذاشته بودم، مورد جفای چندگانه قرار گرفت. نه‌تنها فیلم از سوی مدیریت وقت سازمان سینمایی توقیف شد، بلکه نهادی چون حوزه هنری که با اصرار از من به‌عنوان فیلمساز دعوت کرد، پیشنهاد فیلمسازی داد، بعد از ارائه طرح به‌شدت از آن استقبال کرد، سرمایه‌گذاری صددرصد فلم را انجام داد و بعد از ساخت از فیلم بسیار راضی بود و بعد از موفقیت در جشنواره و دریافت جوایز متعدد خوشحال بود، به یکباره با تغییر مدیریت سازمان سینمایی و ایضا وزیر ارشاد 180 درجه فضا عوض شد. حوزه هنری به مانع بزرگ و اصلی دیده نشدن این فیلم از سوی تماشاگران تبدیل شده است.
در این سالها، بسیار سعی کردم که مساله را با تعامل حل کنم، اما حتی زمانی که ما کل سهمی را که حوزه از این فیلم داشت خریدیم، باز هم آنها در سینماهایی که در اختیار دارند، آن را تحریم کردند. طبعا مجموعه این اتفاقات در این سالها آثار خسارت باری روی آدمی می‌گذارد و ارتباط اثر با تماشاگر را از بین می‌برد. اگر اهل هنر از هر نوع آن یا حتی یک کارگر معمولی تولیدکننده را از رسیدن محصولش به مصرف‌کننده محروم کنید، بعد از مدتی اشتیاقش به اثر را از دست می‌دهد. طبعا همین مساله فشار زیادی روی من داشت، اما در این سالها تحمل کردم و باز توانستم فیلمی مثل «رخ دیوانه» را بسازم. فکر می‌کنم خود این اتفاقات انرژی زیادی از من گرفت.
در ایام جشنواره در جمع‌های خصوصی دوستانه و بعضا در نشست‌های رسمی نکته‌ای ذهن ابوالحسن داوودی را خیلی به خود مشغول ساخته و برخی مواقع از دوستان رسانه‌ای و همکاران هنرمند خود می‌خواهد که جواب این مساله را برای او بیابند که چرا فیلم «زادبوم» او به مدت 8 سال توقیف بوده و به یکباره پس از این سالها حتی بدون حذف یک فریم از آن با تغییر مدیریت سینمایی و وزیر مجوز اکران به او می‌دهند. البته خود او به دلیل وقفه‌ای که سالها در نمایش این فیلم افتاد حدود 10 دقیقه از این فیلم را به سلیقه خود حذف کرده اما به میل خود، نه به اجبار کسی یا نهادی دیگر.
معادی: نمی‌خواستم بمب فیلم خشنی باشد
پرهام نورافزا:
نشست خبری فیلم سینمایی «بمب، یک عاشقانه» به کارگردانی «پیمان معادی» در دومین روز از جشنواره فیلم فجر در پردیس ملت با استقبال ویژه اهالی رسانه روبه‌رو شد.
نشست خبری فیلم سینمایی «بمب، یک عاشقانه» به کارگردانی «پیمان معادی» در دومین روز از جشنواره فیلم فجر در پردیس ملت با استقبال ویژه اهالی رسانه روبه‌رو شد.
در این مراسم پیمان معادی، محمود کلاری، حبیب رضایی، لیلا حاتمی و سایر بازیگران خردسال فیلم بمب حضور پیدا کردند و محمود گبرلو نیز اجرای آن را برعهده داشت.
پیمان معادی بازیگر و کارگردان این فیلم در ابتدا درخصوص انتخاب «محمد کلاری» به‌عنوان بازیگر اثر گفت: ما از خیلی وقت پیش به دنبال بازیگری برای این نقش بودیم و وقتی یکی از دوستان محمود کلاری را پیشنهاد داد به سرعت این پیشنهاد مطرح شد.
محمود کلاری درباره بازی در فیلم «بمب، یک عاشقانه» گفت: پیمان پسر بسیار باهوشی است و او را همیشه مثل کوهیار می‌بینم. به محض پیشنهاد بازی در این فیلم از سوی معادی آن را با عشق پذیرفتم.
معادی درباره تغییر اسم این اثر افزود: پیش از این گفته شده که من به مصلحتی اسم را عوض کردم اما این‌طور نیست و من به عمد این نام که بسیار زیبا بود را انتخاب کردم. من به عمد زمان فیلم را این‌طور انتخاب کردم و خوشحالم که فیلمم 110 دقیقه است. این فیلم جنسی از سینما است که این ریتم کند را می‌طلبد. البته من فیلم را کند نمی‌دانم.
وی در ادامه افزود: من قصد نداشتم آن دوران را خشن نشان دهم. اما همه یادمان می‌آید که چقدر آن دوران از معلمان کتک می‌خوردیم. آن دوران شاید تنها چیزی که مطرح نبود عشق بود و آن هم به دلیل مشکلات بسیار زیادی بود که آن زمان با آن روبه‌رو بودیم.
لیلا حاتمی درباره همکاری با پیمان معادی گفت: من با آسایش کامل در این فیلم بازی کردم و به‌شدت با آرامش در این فیلم به کار خودم مشغول بودم.
حبیب رضایی درباره بازی در فیلم بمب گفت: من از آن زمان که طرحی دو صفحه‌ای بود با پیمان همراه بودم و با تمامی اوج و فرودهای آن آگاه بودم. امسال هفدهمین سال دوستی من و پیمان معادی است و در تمامی این سالها اینقدر درباره سینما حرف زدیم به نظرم نمی‌رسید که کار ویژه‌ای انجام می‌دهیم و فکر می‌کردم همچنان با در حال تجربه‌ای لذت بخش با پیمان هستم.
معادی در ادامه افزود: حبیب رضایی در تک تک لحظات فیلم همراه من بود و صادقانه بگویم که فیلمنامه بمب به‌شدت مدیون حبیب رضایی است. من به خواسته هیچ‌کس و هیچ چیز عمل نکردم و فیلم خودم را ساختم. همیشه ترجیح دادم مستقل باشم و مطمئن باشید این کار را در بمب انجام داده‌ام.