نگاه، نقد و یادداشت مطالب فرهنگ و هنر
نگاه، نقد و یادداشت مطالب فرهنگ و هنر

نگاه، نقد و یادداشت مطالب فرهنگ و هنر

اعلام آثار برگزیده تماشاگران جشنواره بدون ترتیب، بدون امتیاز!

پرهام نورافزا:

در حالی که امسال نسبت به دوره‌های گذشته ابهام‌های بیشتری درباره گردآوری آرای مردمی و شیوه پردازش آنها وجود دارد و نظرسنجی اینترنتی از تماشاگران با اشکال‌هایی مواجه است، محصول مشترک خانه سینما و جشنواره فجر بعد از چهار روز نمایش فیلم‌ها یک فهرست از ده فیلم برتر تماشاگران است که به شکل فله‌ای منتشر شده است.

در این فهرست که چند ساعت بعد از نیمه شب از طرف روابط‌عمومی جشنواره منتشر شده، فیلم‌های «دارکوب»، «بمب؛ یک عاشقانه»، «به وقت شام»، «مغزهای کوچک زنگ زده»، «سرو زیر آب»، «خجالت نکش»، «چهارراه استانبول»، «تنگه ابوقریب»، «لاتاری» و «عرق سرد» به‌عنوان ده فیلم برتر از نظر تماشاگران معرفی شده‌اند.

نکته جالب آن است که در نمودار منتشر شده، اسامی این فیلم‌ها در یک دایره آمده که نه براساس حروف الفباست و نه رتبه و امتیاز فیلم‌ها را مشخص کرده و نشانه نوعی آشفتگی و دستپاچگی ازسوی ستاد انتخاب فیلم برگزیده تماشاگران و برگزار‌کنندگان جشنواره برای انتشار یک فهرست به هر قیمت برای جلوگیری از افزایش ابهام‌ها است. هرچند که احتمالا این شیوه اعلام آثار منتخب تماشاگران فقط ابهام‌ها را بیشتر خواهد کرد.

هرچند تجربه ثابت کرده به دست آوردن سیمرغ فیلم منتخب تماشاگران جشنواره فجر نه کیفیت فیلم را به نمایش می‌گذارد و نه نشانه موفقیت در گیشه است، اما از جوایز مهم جشنواره فجر است که همواره حرف و حدیث‌های زیادی به همراه داشته است.

کامبوزیا پرتوی: سعید آقاخانی در این فیلم یک پدیده بود


پرهام نورافزا:

اولین نشست پرسش و پاسخ جشنواره فیلم فجر با حضور سازندگان فیلم «کامیون» برگزار شد. در این نشست کامبوزیا پرتوی اعلام کرد که در زمان حضور جواد شمقدری به‌عنوان رئیس سازمان سینمایی می‌خواست این فیلم را جلوی دوربین ببرد، اما به او اعلام شد که این فیلم فقط با تغییر کارگردان امکان ساخته شدن دارد.

در این نشست سعید آقاخانی، نسرین مرادی، رامین راستاد، به‌عنوان بازیگر، میلاد موحدی آهنگساز، تورج اصلانی فیلمبردار و کامبوزیا پرتوی به‌عنوان کارگردان حضور داشتند.

کامبوزیا پرتوی درباره ساخت این فیلم سینمایی در زمان مدیریت قبلی سازمان سینمایی گفت: «در زمان آقای شمقدری من می‌خواستم همین فیلم را بسازم اما مدیران سینمایی وقت اجازه ندادند و گفتند تنها در صورتی این فیلمنامه می‌تواند ساخته شود که کارگردان آن عوض شود. »

پرتوی همچنین درباره شباهت «کامیون» به فیلم «فراری» علیرضا داوودنژاد که نویسندگی فیلمنامه آن را برعهده داشت: «من این فیلمنامه را در سال ۲۰۰۰ نوشتم و ۲۰۰۱ به جشنواره پوسان و جشنواره اِمیِن فرانسه فرستادم و در این جشنواره‌ها هم جایزه هم گرفت. اگر آن موقع این فیلم را می‌ساختم شاید می‌گفتند «فراری» تحت تاثیر «کامیون» قرار گرفته است. »

او همچنین درباره ایده ساخت «کامیون» گفت: «منشا این فیلمنامه به دهه ۶۰ باز می‌گردد. آن زمان که سر فیلم «گلنار» در جنگل‌های ۲۰۰۰ بودیم، روزی من دیدم آقای سجادی حسینی خیلی التهاب دارد و دائما به شهر می‌رفت و باز می‌گشت. از او مساله را جویا شدم که گفت من در تهران خانه خریدم بعد همسرم وسایل خانه را بار کامیون کرده و من الان در خیابان آواره ماندم. این فیلمنامه داستانش به دهه ۶۰ بر می‌گردد. »

پرتوی همچنین درباره اخبار منتشر شده در مورد حضور بهروز وثوقی در این فیلم گفت: «بعد از فیلم «افسانه دو خواهر» من در ایران ممنوع‌الکار شدم و رفتم ترکیه که کاری را آنجا شروع کنیم و طرح اولیه «کامیون» را ارائه دادم. بعد تهیه‌کننده آن گفت آقای وثوقی می‌تواند در این فیلم بازی کند. ما هم فیلمنامه را فرستادیم برای بهروز وثوقی و ایشان هم فیلمنامه را خواند و از آن خوشش آمد. امیدوار بودیم مجوز بازی وثوقی در ایران را کسب کنیم اما نشد‌. بعد فیلمنامه را تغییر دادم به زمانی که ترکیه کردها را آواره کرد. »

رامین راستاد درباره بازیگری و دستیاری‌ خود در این فیلم گفت: «من تجربه دستیاری بسیاری از فیلمسازان بزرگ را داشتم و با افتخار قبول کردم که دستیاری کامبوزیا پرتوی باشم و بیشتر از بازی کردن به دلیل دستیار بودنم در این فیلم خوشحالم. »

سعید آقاخانی هم در مورد بازی‌اش در فیلم «کامیون» گفت: «من تا حالا بازی در چنین موقعیت‌هایی را تجربه نکرده بودم و وقتی فیلمنامه را خواندم دیدم انقدر درست بود که می‌تواند من را هدایت کند و با کمال میل بازی در این فیلم را پذیرفتم. گریم من هم تاثیر بسیاری داشت و پس از گریم بابک اسکندری، نقش من رو به جلو رفت. »

40 سال است که روح، روان و جسم ما زخمی است


پرهام نورافزا:

منیژه حکمت که امسال با فیلم «جاده قدیم» در مقام کارگردان در جشنواره فجر شرکت کرده، در اکران مردمی این فیلم از شرایط فعلی سینمای ایران انتقاد کرده و گفته در بلیت فروشی فیلم‌ها در گیشه جشنواره بی‌عدالتی در جریان است.

این کارگردان و تهیه‌کننده در ویدیویی که بی‌بی‌سی منتشر کرده، می‌گوید: «ما از سینمای ارگانی نمی‌آییم، ما از سینمای مستقل می‌آییم. بضاعت‌مان همین است که روی پرده می‌بینید. »

او در ادامه صحبت‌هایش که با تشویق تماشاگران همراه است، از وضعیت گیشه سینماهای جشنواره انتقاد می‌کند: «من متاسفم که در گیشه وقتی بلیت «جاده قدیم» را می‌خواهم، به من می‌گویند «آینه بغل» را بخرید تا صندلی‌های فیلم من خالی بماند. هر کم‌کاری‌ای بوده اشکال ندارد. چهل سال است که روح، روان و جسم ما زخمی است. رفتار ناعادلانه را نمی‌فهمم و برای تک تک مردم سرزمینم نمی‌خواهم. »

در این جلسه بازیگران فیلم از جمله مهتاب کرامتی و ترلان پروانه هم حضور داشته‌اند.

«چهارراه استانبول» نماد تولید داخلی است


پرهام نورافزا:

نشست خبری فیلم سینمایی «چهارراه استانبول» با حضور بهرام رادان، مصطفی کیایی، محسن کیایی، مسعود کرامتی، سحر دولتشاهی، مهدی پاکدل، محسن کیایی، رعنا آزادی‌ور، ماهور الوند و سایر عوامل این فیلم در پردیس ملت برگزار شد. در این نشست مصطفی کیایی اعلام کرد مثل تمامی ایرانیان پس از حادثه پلاسکو جوگیر شد و می‌خواست درباره این حادثه فیلمی را جلوی دوربین ببرد. او همچنین عقیده دارد اگر او این فیلم را نمی‌ساخت، کسی در رابطه با این حادثه فیلمی تولید نمی‌کرد.

مصطفی کیایی درباره طراحی صحنه این فیلم و نماهای ساختمان پلاسکو که در این فیلم نمایش داده شد، گفت: «هدف ما در اصل پلاسکو نبود. مثل هر فیلمی که به یک واقعه گره خورده است و درام روایت‌گر یک ماجرای واقعی است، طبیعی است که ما هم به اندازه نیازمان به حادثه پلاسکو به‌عنوان ماجرایی واقعی ورود کردیم. کسی که برای دیدن پلاسکو فقط آمده باشد واقعا طبیعی است که این‌طور فکر کند. وقتی در مورد پلاسکو حرف می‌زنیم، مردم نزدیک به 10 گیگ حافظه بصری از این مکان را دارند و ما نمی‌توانستیم هیچ خطایی داشته باشیم. به هرحال واقعیت این است که اگر من این فیلم را نمی‌ساختم، کسی سراغ این موضوع نمی‌رفت به این دلیل که این فیلم‌ها هزینه بالایی دارد. من 3 میلیارد پول از جیب خودم گذاشتم تا فیلم را بسازم. من باید سراغ ارگان‌ها می‌رفتم که در آن صورت نظرات خودشان را القا می‌کردند. »

مصطفی کیایی همچنین درباره زوج بهرام رادان و محسن کیایی در فیلم‌هایش گفت: «من بازیگرانم را براساس معیارهای خودم انتخاب می‌کنم و به گیشه کاری ندارم. من افتخار می‌کنم با کسانی کار می‌کنم که آرامش و اخلاق دارند. ترجیح می‌دهم با سوپراستاری کار کنم که جایگاه خودش را می‌شناسد و به این نکات توجه دارم. اگر این زوج جواب بدهد در کارهای دیگر هم از آنها استفاده می‌کنم و همین‌طور از سحر دولتشاهی و همه بازیگران دیگر. »

بهرام رادان درباره شباهت نقش‌اش با فیلم «بارکد» گفت: «من اولین باری است که این فیلم را می‌بینم و نمی‌توانم نظر بدهم. در ضمن منتقد جدی نقش‌هایم هستم و نیمه خالی کارم را بیشتر می‌بینم. البته خوشحالم سابقه فیلم بارکد اینقدر قوی در ذهن‌ها نشسته است. ما اول در «عصر یخبندان» باهم کار کردیم، در کنار سحر دولتشاهی. در بارکد و این فیلم دو دوست بودیم و از طبقات و ژانرهای مختلف کار می‌کردیم. »

رعنا آزادی‌ور درباره انتخاب نقش‌هایش و گزیده‌کاری‌اش در سینما گفت: «مسیری که طی می‌کنم، انتخاب من بوده. از ابتدا که وارد این کار شدم، تقریبا سالی یک فیلم کار کرده‌ام. بعد از مدتی فهمیدم کار خوبی نمی‌کنم که کم کارم اما در سینمای ما کسی به این نکته فکر نمی‌کند که به خودم سخت می‌گیرم. من این فیلم را بسیار دوست دارم و خوشحالم که این امکان به من داده شد که در کنارشان باشد. »

مصطفی کیایی در ادامه درباره گنجاندن داستان حادثه پلاسکو در فیلم جدیدش گفت: «من هم مثل همه ایرانیان در رابطه با پلاسکو جوگیر شدم و گفتم باید فیلمی درباره آن بسازم. در سینمای آمریکا هم در مورد یازده سپتامبر خیلی فیلم ساختند. من تصمیم گرفتم فیلمی بسازم که به پلاسکو ربط داشته باشد... حادثه پلاسکو هم سیاسی بود هم تجاری. بحث من اقتصاد بود. پلاسکو اقتصاد ما بود که به هم ریخت. جوانانی بود که تولید می‌کردند و من هم دوستان زیادی دارم که به صورت نصف قیمت، جنس چینی می‌آوردند و جایگزین تولید داخلی می‌کنند. چهارراه استانبول نماد تولید داخلی است. »




ماهور الوند در مورد نقش خود در این فیلم گفت: «اگر تصور می‌شود که از پس نقش برآمده‌ام، دلیل اول آن تلاش کارگردان بود و من هم البته با نقش‌ها دلی برخورد می‌کنم و انتخاب‌هایم را باعشق انجام می‌دهم. وقتی عاشقانه کار می‌کنیم، توان و انرژی می‌گذاریم و اگر از فیلم رضایت دارید، خوشحالم. »

مهدی پاکدل که در این فیلم نقش یکی از آتش‌نشانان حادثه پلاسکو را ایفا کرد، درباره حضور خود در این فیلم گفت: «هربازیگری نقش‌های زیادی انتخاب می‌کند اما این نقش برایم عزیزتر است. آتش‌نشان‌های واقعی سر صحنه با ما بودند و از خاطرات خود می‌گفتند. این نقش برایم بار مسوولیت داشت و نمی‌شد ساده از کنار آن گذشت. من سعی کردم در حد توانم، به توقعات پاسخ دهم. »

مصطفی کیایی در پایان و در مورد تغییر نام این فیلم گفت: «من این فیلم را با اسم «پلاسکو »ثبت کردم اما اسم را تغییر دادم که کسی فکر نکند که عنوان پلاسکو را برای فروش انتخاب کرده‌ام. چون قطعا در گیشه نام پلاسکو بیشتر می‌توانست موثر باشد، اما با این وجود من نام فیلم را تغییر دادم. »

آلودگی هوا یکی از برنامه‌های جشنواره فجر را تعطیل کرد


یکی از برنامه‌های جنبی جشنواره فجر سی و ششم نمایش فیلم‌های کودک و نوجوان برای دانش‌آموزان سراسر کشور است که با عنوان «سیمرغ و پروانه‌ها» برگزار می‌شود. حالا اعلام شده که این برنامه فردا 16 بهمن به دلیل آلودگی هوا و تعطیلی مدارس در تهران برگزار نمی‌شود.

قائم‌مقام بنیاد سینمایی فارابی در این باره گفته است: «این برنامه روز دوشنبه ۱۶ بهمن به دلیل آلودگی هوا و اعلام تعطیلی مدارس از سوی اداره کل آموزش پرورش، در شهر تهران برگزار نمی‌شود. »

حبیب ایل بیگی درباره اطلاع‌رسانی به مدارس درباره این اتفاق توضیح داده است: «تعطیلی این برنامه در روز ۱۶ بهمن از طریق سامانه اردویی مدارس که مسوولیت هماهنگی حضور دانش‌آموزان در سینماها را برعهده دارند به کلیه مدارس تهران اطلاع‌رسانی شده است. »

برگزاری این برنامه را بنیاد فارابی برعهده دارد و پنج فیلم «قهرمانان کوچک»، «شکلاتی»، «فیلشاه»، «دنیای کیف‌ها» و «دزد و پری 2» را برای دانش‌آموزان به نمایش می‌گذارد. ایل بیگی ابراز امیدواری کرده با بهبود شرایط جوی و از بین رفتن آلودگی هوا تهران برنامه «سیمرغ و پروانه ها» دوباره آغاز شود.