نگاه، نقد و یادداشت مطالب فرهنگ و هنر
نگاه، نقد و یادداشت مطالب فرهنگ و هنر

نگاه، نقد و یادداشت مطالب فرهنگ و هنر

نشست «عاشقان فقیر» در خانه جشنواره

پرهام نورافزا

در یازدهمین روز از برگزاری جشنواره فیلم فجر، نشست آثار گنجینه، تحت عنوان «عاشقان فقیر» به فیلم سینمایی «بچه‌های آسمان» ساخته مجید مجیدی پرداخته‌است. این نشست با حضور اکبر نبوی(مجری) و وحید نیکخواه آزاد (فیلمساز) در خانه جشنواره برگزار شد.

نیکخواه در ابتدای این نشست درباره فیلم «بچه‌های آسمان» گفت: بعد از مدت‌ها این فیلم را دیده‌ام و بسیار لذت بردم. این فیلم برای شخصی در سن‌وسال من هنوز جذابیت دارد و این موضوع ویژگی مثبتی برای «بچه‌های آسمان» به حساب می‌آید. از شاخصه‌های بارز آن این است که این فیلم مرز سنی، فرهنگی و زمانی ندارد.
وی افزود: فیلم‌های جذابی در ژانر کودک و نوجوان داشته‌ایم اما به نظرم هیچ فیلمی تاکنون به این جایگاه نرسیده است. «بچه‌های آسمان» اولین فیلم ایرانی است که به اسکار راه پیدا کرده و افتخار آفرین است. سه سال پیش که دبیر جشنواره رشد بودم دیدم یک مرد ایرانی در مالزی فیلمی با عنوان «بچه‌های آسمان» ساخته است. همچنین در کتب درسی ژاپن بخشی از این فیلم آمده است. ارتباطی که جوامع و فرهنگ‌های مختلف با این فیلم برقرار کرده‌اند، جالب است. «بچه‌های آسمان» هنوز زنده است، حرف دارد. فیلم «خورشید» را نیز به همین میزان دوست دارم؛ چون موضوع جالبی دارد و امروزی‌تر است.
نیکخواه ادامه داد: در «بچه‌های آسمان» فقر بوم ماست اما موضوع نقاشی ما نیست بلکه موضوع عزت نفس است‌ اما فقر در همان بوم، نقاشی می‌شود. در بحث‌های سینمایی همیشه از‌ محمد بهشتی شیرازی یاد می‌کنم. او می‌گفت تصور کنید یک‌جایی انبوهی زباله وجود و آدمی با یک تکه چوب زباله ها را هم می زند. افراد حاضر در آن‌جا سعی می کنند جلوی او را بگیرند اما او ادامه می دهد. همه می گویند او را رها کنید دیوانه است اما او گوهری از میان زباله ها بیرون می آورد. کاری که مجید مجیدی می‌کند همین است، او فقر و بدبختی را در بچه های آسمان نشان داده اما در پایان گوهر را پیدا کرده است.
نیکخواه به دلایل موفق نبودن فیلم‌های جدید اشاره کرد و گفت: زمانی که فیلم «خانه دوست کجاست» ساخته شد، بسیاری از کارگردانان سعی کردند عباس کیارستمی را تقلید کنند. اما فیلم کیارستمی از همه بهتر بود زیرا آن را با جان و دل ساخته بود. مجیدی نیز «بچه‌های آسمان» را با دل ساخت نه با محاسبه. به همین دلیل است که این فیلم توفیق جهانی دارد. یکی از دلایل موفق نبودن فیلم‌های جدید این است که فیلمسازان ما مقهور حواشی می‌شوند زیرا درگیر این سوال‌اند که در محفل روشن فکرها پذیرفته می‌شوند یا خیر.
وی ادامه داد: اگر «بچه‌های آسمان» را دوباره بسازید دیگر همان کوچه ها را پیدا نمی‌کنید زیرا همه چیز تغییر کرده‌است به همین اندازه فضای جامعه نیز دگرگون شده‌است. ارتباطات ما در مقیاس جامعه جهانی نیز متفاوت شده‌ است. ساز و کار ورود به سینما در طول سال‌ها از دست در رفته و بعضی از کارگردانان با فیلمسازی آشنایی ندارند.
وی ادامه داد: در این دوره از جشنواره تقریبا همه فیلم‌ها را دیده‌ام؛ به نظر می‌رسد رسم‌الخط و دستور زبان فیلمسازی را نمی‌دانند. ورود به سینما بی قاعده شده‌‌ حتی در برخی از فیلم‌ها جای فعل و فاعل نیز اشتباه است.
نیکخواه درباره شخصیت‌های «بچه‌های آسمان» عنوان کرد: علی و زهرا بچه‌هایی هستند که فطرتشان خیلی دست نخورده‌است. حدیثی هست که می‌گوید «مردم را غیر از زبان به عمل خیر دعوت کنید». در این فیلم پدر این دو بچه دقیقا همین کار را انجام می‌دهد، او با عمل خود کار درست را به فرزندانش نشان می‌دهد. اگر الان بخواهیم دوباره «بچه‌های آسمان» را در مقیاس دنیای جدید بسازیم، اگر فرزند به والدین خود بگوید کفش ندارد، ممکن است با او بحث کنند اما در نهایت باز برای او کفش تهیه کنند. اسم فیلم نشان می‌دهد که این بچه‌ها آسمانی هستند، گویی از بهشت آمده‌اند و با همان ویژگی‌ها زندگی می‌کنند. این فیلم با ظرافت ساخته شده است. «بچه‌های آسمان» به اندازه است. شادی، غم، فقر و... تماماً به اندازه هستند. هر چه بیشتر به «بچه‌های آسمان» نگاه می‌کنم، احساس می‌کنم این فیلم با حساب و کتاب ساخته نشده، بلکه الهامی است. با کوشش کم اما حاصلی متعالی تولید شده است. در «خورشید» هم می‌توانم به این فکر کنم، اما اگر بعضی از اتفاقات طور دیگری ساخته می‌شد بهتر بود. اما در «بچه‌های آسمان» این فکر اصلا به ذهن من نمی‌رسد.
نیکخواه اضافه کرد: زمانی که از دلی بودن بچه‌های آسمان می‌گویم دلیلش این است که مجید مجیدی به این فکر نبوده که این فیلم به اسکار یا جایزه ای خواهد گرفت.
اکبر نبوی نیز در این خصوص گفت: «بچه‌های آسمان» هم درباره کودک و هم برای کودک است.افتخار آفرینی سینمای ایران در جشنواره‌های بین‌المللی، فیلم‌هایی است که قهرمانانش کودک هستند.
نیکخواه در پایان خاطرنشان کرد: در سال 71 مدیریتی آگاه به مسئله کودک روی کار بود اما بعد از رفتن آن‌ سینمای کودک قوت‌اش را از دست داد. بعد از «بچه‌های آسمان» دیگر هیچ فیلمی ساخته نشد که بتواند به این اندازه با تمام مخاطبانش ارتباط برقرار کند. امیدوارم خداوند به مجید مجیدی طول عمر دهد و او را از این مسیر فیلمسازی خارج نکند.

خائن کشی و ضد با هم آمدند

پرهام نورافزا

بی شک مهمترین اتفاق دهمین روز از جشنواره نمایش آخرین فیلم مسعود کیمیایی بود. فیلمسازی که همواره یکی از چهره های مورد توجه ادوار مختلف جشنواره فجر بوده و امسال نیز پیش از آغاز جشنواره با اعلام عدم حضورش در زمان پخش فیلم اخبار اصلی را به خود اختصاص داد. یکی دیگر از فیلم های دهمین روزجشنواره نیز فیلمی در ارتباط با حوادث تاریخی سالهای ابتدای انقلاب اسلامی و ابتدای دهه شصت بود. 


«ضد» 

دومین فیلم امیرعباس ربیعی بعد از فیلم «لباس شخصی» یک فیلم در همان حال و هوا و مثل فیلم اولش در دوران سال های ابتدای انقلاب اسلامی است. فیلم «ضد» نیز داستانی را در روزهای ملتهب کشور در سال های اول بعد از انقلاب اسلامی رورایت می کند و به ماجرای ترورهای چهره های سرشناس انقلاب توسط منافقین می پردازد. فیلم داستان ترور شهید بهشتی و انفجار در حزب جمهوری اسلامی در روز هفتم تیر را در دل یک داستان عاشقانه روایت می کند. در «ضد» که محمدرضا شفیعی تهیه کننده‌گی اش را به عهده دارد بازیگرانی چون لیلا زارع، مهدی نصرتی، نادرسلیمانی و لیندا کیانی ایفای نقش کرده اند. ربیعی در این فیلم نیز سعی کرده همچون لباس شخصی دست به بازسازی تصویری بخشی از مهمترین دوران تاریخ معاصر ایران بزندو فیلم از نظر طراحی لباس و دکور و همچنین جنس تصویر در چنین فضایی رخ می دهد.


«خائن کشی»
آخرین ساخته مسعود کیمیایی که یک فیلم  پربازیگر است مثل هربار که این کارگردان در جشنواره فجر حضور پیدا می کند یک فیلم بسیار مورد توجه و البته با جلب نظرات کاملا متفاوت بود. «خائن کشی» که داستانش در اوایل دهه سی و در روزهای پراتفاق مربوط به نخست وزیری دکترمحمدمصدق می گذرد فیلمی با همان حال و هوای همیشگی مسعود کیمیایی است. در این فیلم ستاره های مطرحی چون مهران مدیری، امیرآقایی، سارا بهرامی و همچنین تعداد زیادی بازیگر مطرح مانند سام درخشانی، نرگس محمدی، پانته آ بهرام، ایوب آقاخانی نیز به ایفای نقش پرداخته اند. پولاد کیمیایی به رسم فیلم های دهه های اخیر مسعود کیمیایی در فیلم پدرش بازی کرده است هرچند او در فیلم «خون شد» که در جشنواره سی و هشتم اکران شد حضور نداشت. فرهادآئیش نیز در این فیلم در نقش دکترمحمدمصدق ایفای نقش کرده است. اما شاید جالب ترین بازیگر فیلم «خائن کشی» جوادطوسی منتقد معروف و قدیمی و از هواداران جدی فیلم های مسعود کیمیایی در این فیلم باشد. طوسی با همان چهره آشنا اینبار در نقش یک نظامی وفادار به آرمان های ملت بازی کرده است. با این وجود آخرین فیلم مسعود کیمیایی طبق سنت فیلم های این کارگردان در سالنی مملو از مخاطب و با حضور علاقمندان جدی و البته منتقدان همیشگی او روی پرده رفت. فیلمی که روایت متفاوتی درباره زندگی مهدی بلیغ یکی از کلاهبرداران و دزدان دهه سی هجری شمسی است هرچند کیمیایی آن را تبدیل به داستانی با سبک و سیاق خودش کرده است.

بساط نورافشانی در آخرین روز اکران چهلمین جشنواره فیلم فجر

آخرین روز اکران‌ها در خانه جشنواره در شب جشن انقلاب با نورافشانی پایان یافت.

آخرین روز اکران‌ها در خانه جشنواره برای اهالی رسانه روز متفاوتی بود. جدای تماشای دو فیلم «دِرب» و «نَمور» اهالی رسانه در این روز در فضاهای مختلف برج میلاد به بحث‌های کلی درباره جشنواره و فیلم‌ها می‌پرداختند.
زمانی که نامزدهای جشنواره نیز معرفی شدند این صحبت‌ها به سمت‌و‌سویی رفت که همه درباره انتخاب مناسب نامزدها به بحث و گفتگو پرداختند.
در آخرین روز اکران‌ها،  اهالی رسانه فرصت بیشتری داشتند تا یک روز قبل از اختتامیه عکس‌های یادگاری بسیاری را در فضا‌های مختلف و در مقابل فتوکال جشنواره بیاندازند.
ساعاتی بعد از اکران فیلم‌ها بسیاری از اهالی رسانه که در گوشه و کنار سالن‌های جشنواره بساط استودیوها را پهن کرده بودند، وسایل و دوربین‌ها را جمع کردند و هیاهوی و فعالیتی که در روزهای جشنواره در راهروها در جریان بود اندک اندک فرو کشید.
ساعت 21 و همزمان با سر دادن شعار الله‌اکبر بر فراز پشت‌بام‌ها، نورافشانی در برج‌میلاد آغاز شد و اهالی رسانه با دوربین‌‍‌های موبایل و عکاسی این نماها را برای خود ثبت می‌کردند.
همزمان با پایان اکران فیلم‌ها در سانس دوم، سالن اصلی مهیای مراسم اختتامیه چهلمین جشنواره فیلم فجر شد تا در ایستگاه پایانی سیمرغ‌داران خود را بشناسد.
برج میلاد در بامداد روز جمعه خالی از جمعیت بود تا بار دیگر در ساعات آغازین شب بار مملو از جمعیت و هیجان باشد و پرونده چهلمین جشنواره فیلم فجر بسته شود.

«موفعیت مهدی» رکورددار نامزدی در بخش سودای سیمرغ

«موقعیت مهدی» با نامزدی در 14 رشته رکورددار نامزدهای چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر شد.

در پی اعلام بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر رده بندی فیلم‌های نامزده شده براساس تعداد نامزدی به شرح ذیل است:

1. موقعیت مهدی - 14 رشته
2. علفزار -  13 رشته 
3. برف آخر -  12 رشته 
4. نگهبان شب -  9 رشته 
5. دسته دختران و ضد -  7 رشته 
6. خائن کشی -  6 رشته 
7. بدون قرار قبلی -  5 رشته 
8. شادروان، شهرک و بی‌رویا - 3 رشته 
9. 2888، بیرو، مرد بازنده و ملاقات خصوصی -  2 رشته
10. هناس و شب طلایی  - 1 رشته  

البته ناگفته نماند که شائبه هایی پشت سر فیلم موقعیت مهدی وجود دارد که مثلا این فیلم بخاطر روایت قصه اش از دو فرمانده بزرگ 8 سال جنگ دفاع مقدس و از سوی دیگر برای پشتوانه سازی از هادی حجازی فر این فیلم در رشته های زیادی نامزد شده است. 

اسامی نامزدهای نهایی سودای سیرغ چلمین جشنواره فیلم فجر اعلام شد

پرهام نورافزا

نامزدهای نهایی سودای سیمرغ چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر معرفی شدند.

 نامزدهای چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، شامگاه پنجشنبه -۲۱ بهمن ۱۴۰۰- در آخرین روز نمایش فیلم‌ها معرفی شدند.

بر اساس اعلام دبیرخانه جایزه، هیات داوران سودای سیمرغ چهلمین جشنواره فیلم فجر پس از بازبینی ۲۲ فیلم سینمایی، نامزدهای خود را شامگاه پنجشنبه بیست‌ویکم بهمن‌ در رشته‌های مختلف اعلام کردند.

مسعود جعفری‌جوزانی، مجید انتظامی، شهاب حسینی، محمدعلی باشه‌آهنگر، محمد داوودی، مهدی سجاده‌چی و پژمان لشکری‌پورداوران بخش سودای سیمرغ این دوره از جشنواره فیلم فجر هستند.

اسامی نامزدهای چهلمین جشنواره فیلم فجر به شرح ذیل است:

نامزدهای بهترین جلوه‌های بصری

۱- محمد برادران برای فیلم خائن‌کشی
۲- امین پهلوان‌زاده برای فیلم مرد بازنده
۳- کامیار شفیع‌پور برای فیلم برف آخر
۴- فرید ناظرفصیحی برای فیلم «بیرو»
۵- حسن نجفی و امیر ولی‌خانی برای دسته دختران


نامزدهای بهترین جلوه‌های ویژه میدانی

۱- آرش آقابیگ برای فیلم خائن‌کشی
۲- آرش آقابیگ برای فیلم شهرک
۳- حمید رسولیان برای فیلم ضد
۴- محسن روزبهانی و کاووس روزبهانی برای فیلم دسته دختران
۵- ایمان کرمیان برای فیلم موقعیت مهدی


نامزدهای بهترین چهره‌پردازی

۱- مونا جعفری برای فیلم علف‌زار
۲- شهرام خلج برای فیلم موقعیت مهدی
۳- عظیم فراین برای فیلم بیرو
۴- مرتضی کهزادی برای فیلم ضد
۵- امید گلزاده برای فیلم‌های برف آخر و شادروان


نامزدهای بهترین طراحی صحنه

۱- سهیل دانش‌اشراقی برای فیلم «خائن‌کشی»
۲- امیر زاغری برای فیلم «موقعیت مهدی»
۳- محمدرضا شجاعی برای فیلم «دسته دختران»
۴- محمدرضا شجاعی برای فیلم «ضد»
۵- آیدین ظریف برای فیلم «۲۸۸۸»
۶- علی نصیری‌نیا برای فیلم «برف آخر»


نامزدهای بهترین طراحی لباس

۱- بهزاد آقابیگی برای فیلم «موقعیت مهدی»
۲- مارال جیرانی برای فیلم «خائن‌کشی»
۳- فاطمه صفری‌زاده برای فیلم «شادروان»
۴- زهرا صمدی برای فیلم «نگهبان شب»
۵- علی نصیری‌نیا برای فیلم «برف آخر»


نامزدهای بهترین صدابرداری

۱- مهدی ابراهیم‌زاده برای فیلم «دسته دختران»
۲- بابک اردلان برای فیلم «شادروان»
۳- مسیح حدپور سراج برای فیلم «موقعیت مهدی»
۴- عباس رستگارپور برای فیلم «بدون قرار قبلی»
۵- امیر نوبخت حقیقی برای فیلم «شب طلایی»


نامزدهای بهترین صداگذاری

۱- فرامرز ابوالصدق برای فیلم «دسته دختران»
۲- امین شریفی برای فیلم «ضد»
۳- علیرضا علویان برای فیلم‌های «علف‌زار» و «بدون قرار قبلی»
۴- امیرحسین قاسمی برای فیلم‌های «خائن‌کشی» و «نگهبان شب»
۵- نعیم مسچیان برای فیلم «۲۸۸۸»


نامزدهای بهترین موسیقی متن

۱- حبیب خزایی‌فر برای فیلم مرد بازنده
۲- فردین خلعتبری برای فیلم ماهان
۳- فردین خلعتبری برای فیلم هناس
۴- مسعود سخاوت‌دوست برای فیلم موقعیت مهدی
۵- بهزاد عبدی برای فیلم «علف‌زار


نامزدهای بهترین تدوین

۱- ژیلا ایپکچی برای فیلم شهرک
۲- حسین جمشیدی گوهری برای فیلم موقعیت مهدی
۳- سپیده عبدالوهاب برای فیلم خائن‌کشی
۴- حمید نجفی‌راد برای فیلم دسته دختران
۵- حمید نجفی‌راد برای فیلم علف‌زار


نامزدهای بهترین فیلمبرداری

۱- وحید ابراهیمی برای فیلم موقعیت مهدی
۲- علیرضا برازنده برای فیلم شهرک
۳- هادی بهروز برای فیلم علف‌زار
۴- محمد حدادی برای فیلم بدون قرار قبلی
۵- آرمان فیاض برای فیلم برف آخر


نامزدهای بهترین نقش مکمل مرد

۱- پیام احمدی‌نیا برای فیلم ملاقات خصوصی
۲- علی‌اکبر اُصانلو برای فیلم نگهبان شب
۳- روح‌اله زمانی برای فیلم موقعیت مهدی
۴- مهدی زمین‌پرداز برای فیلم علف‌زار
۵- نادر سلیمانی برای فیلم ضد
۶- مجید صالحی برای فیلم برف آخر


نامزدهای بهترین نقش مکمل زن

۱- صدف اسپهبدی برای فیلم علف‌زار
۲- فرشته حسینی برای فیلم دسته دختران
۳- صفورا خوش‌طینت برای فیلم نگهبان شب
۴- شادی کرم‌رودی برای فیلم بی‌رویا
۵- لیندا کیانی برای فیلم ضد
۶- نوشین مسعودیان برای فیلم برف آخر


نامزدهای بهترین نقش اول مرد

۱- تورج الوند برای فیلم نگهبان شب
۲- پژمان جمشیدی برای فیلم علف‌زار
۳- امین حیایی برای فیلم برف آخر
۴- مهدی نصرتی برای فیلم ضد


نامزدهای بهترین نقش اول زن

۱- سارا بهرامی برای فیلم علف‌زار
۲- ژیلا شاهی برای فیلم موقعیت مهدی
۳- طناز طباطبایی برای فیلم بی‌رویا
۴- لاله مرزبان برای فیلم نگهبان شب
۵- لادن مستوفی برای فیلم برف آخر


نامزدهای بهترین فیلمنامه

۱- ابراهیم امینی و هادی حجازی‌فر برای فیلم موقعیت مهدی
۲- فرهاد توحیدی و مهدی تراب‌بیگی برای فیلم بدون قرار قبلی
۳- کاظم دانشی برای فیلم علف‌زار
۴- امیرحسین عسگری، امیرمحمد عبدی و سیدحسن حسینی برای فیلم برف آخر
۵- رضا میرکریمی و محمد داوودی برای فیلم نگهبان شب


نامزدهای بهترین فیلم اول

۱- بی‌رویا به کارگردانی آرین وزیردفتری
۲- علف‌زار به کارگردانی کاظم دانشی
۳- ملاقات خصوصی به کارگردانی امید شمس
۴- موقعیت مهدی به کارگردانی هادی حجازی‌فر


نامزدهای بهترین کارگردانی

۱- هادی حجازی‌فر برای فیلم موقعیت مهدی
۲- کاظم دانشی برای فیلم علف‌زار
۳- بهروز شعیبی برای فیلم بدون قرار قبلی
۴- امیرحسین عسگری برای فیلم برف آخر
۵- رضا میرکریمی برای فیلم نگهبان شب


نامزدهای بهترین فیلم

۱- برف آخر به تهیه‌کنندگی حسن مصطفوی
۲- علف‌زار به تهیه‌کنندگی بهرام رادان
۳- موقعیت مهدی به تهیه‌کنندگی حبیب‌اله والی‌نژاد
۴- نگهبان شب به تهیه‌کنندگی رضا میرکریمی

گفتنی است فیلم‌های بیرو ساخته مرتضی علی‌عباس میرزایی، مرد بازنده ساختهمحمدحسین مهدویان، شادروان به کارگردانی حسین نمازی، علفزار ساخته کاظم دانشی، برف آخر به کارگردانی امیرحسین عسکری،لایه‌های دروغ به کارگردانی رامین سهراب، ملاقات خصوصی ساخته امید شمس، ماهان به کارگردانی حمید شاه‌حاتمی، بی‌مادرساخته سیدمرتضی فاطمی، دسته دختران به کارگردانی منیر قیدی، هناس ساخته حسین دارابی و شب‌طلایی به کارگردانی یوسف حاتمی‌کیا، نگهبان شب ساخته رضا میرکریمی، موقعیت مهدی به کارگردانی هادی حجازی‌فر، بی‌رویا ساخته آرین وزیردفتری وبدون قرار قبلی به کارگردانی بهروز شعیبی، شهرک ساخته علی حضرتی و ۲۸۸۸ ساخته مشترک کیوان علی‌محمدی و علی‌اکبر حیدری، ضد به کارگردانی امیرعباس ربیعی و خائن‌کشی ساخته مسعود کیمیایی، دِرب ساخته سیدهادی محقق و نمور به کارگردانیداوود بیدل، دربخش سودای سیمرغ رقابت کردند.